Toen

Bambie & Theater Na de Dam Producties

Op 7 mei 1945 viert een uitgelaten menigte op de Amsterdamse Dam de bevrijding. Om drie uur ’s middags vuren plotseling, vanaf het balkon van de sociëteit op de hoek van de Kalverstraat, Duitse SS’ers hun geweren af op de massa. Die is weerloos op het open plein. Mensen zoeken dekking achter lantarenpalen, kleine kiosken en achter draaiorgel Het Snotneusje dat het feest had opgeluisterd. Er vallen meer dan dertig doden en ongeveer honderd gewonden.

Over deze gebeurtenis maakt Mimetheatergroep Bambie een beeldende voorstelling, met als startpunt de historische foto’s en de vervormde tijdsbeleving van de geschokte feestvierders. En met een belangrijke rol voor het draaiorgel, dat de muziek bij de voorstelling speelt. Componist Eef van Breen schreef voor het orgel een muziekstuk dat de samenkomst verklankt van vrijheid en oorlog, feest en verschrikking. Met Eef van Breen werkte Bambie eerder samen bij de voorstelling Bambie is Back (2017).

Nagesprekken op 4 en 5 mei
Voor publiek dat daar behoefte aan heeft, is er op 4 en 5 mei meteen na de voorstelling een kort nagesprek met de makers en Ludmilla van Santen. Zij deed voor ‘Stichting Memorial Damslachtoffers 7 mei 1945’ historisch onderzoek naar de getroffenen, die geportretteerd zijn in het boek ‘Drama op de Dam’. Op 6 mei is Van Santen ook aanwezig om informatie te geven over het werk van de stichting, een initiatief van nabestaanden die kennis over de beschieting vergaren en zich inzetten voor erkenning en herdenking van de slachtoffers. Ook is het boek ter plekke te koop.

Interview De beschieting op de Dam
Zeven performers verbeelden in woordloze taferelen aspecten van de gebeurtenissen, waarbij de focus ligt op de feestende burgers, op de vervorming van hun werkelijkheidsbesef die zo’n schokkende gebeurtenis teweegbrengt. Met de verzachting van de verbeelding verhouden de spelers zich vanuit het heden tot wat er toen is gebeurd. Paul van der Laan, kernlid van Bambie en een van de performers, vond dat aanvankelijk best moeilijk. ’Ik dacht: wie zijn wij, die het niet hebben meegemaakt, om hier iets over te vertellen. Maar intussen ben ik het als een voorrecht gaan zien dat wij dat kúnnen doen. Er is in Nederland geen censuur die ons daarin beperkt, en dat is óók wat vrijheid betekent. Ik hoop dat we met inzet van onze creativiteit een brug kunnen slaan tussen toen en nu, en daarmee een soort van troost kunnen bieden. Wat we maken zie ik als een ontmoeting, alsof wij een zin zeggen die het begin is van een gesprek.’ 

Lees het hele interview met Jochem Stavenuiter, Paul van der Laan en Ludmilla van Santen hier

Credits
Idee / concept: Bambie
Spel: Paul van der Laan, Nathalie Smoor, Feri de Geus, Jeannette van Steen, Daphne Masé, Trijntje Keijser, Monica Hofman, Odin van Diepen
Regie: Jochem Stavenuiter
Dramaturgie: Marijn van der Jagt
Compositie: Eef van Breen
Draaiorgelbouw: Cas Hendrickx en Joris ten Have
Orgelboeken: Thomas Sterk
Kostuumontwerp: Atty Kingma
Licht / techniek: Martijn van Nunen
Productie: Ellen van Bunnik
Foto op de Dam: Hilde Harshagen
Scènefoto’s: Jorn Heijdenrijk
Met dank aan: Stichting Memorial voor Damslachtoffers 7 mei 1945, Thomas Sterk Arrangementen, Leon van LeeuwenDeze productie is tot stand gekomen in samenwerking met Theater na de Dam.